Khung cảnh đêm tối tĩnh mịch của làng Thơm Rơm bị xé tan bởi một đám cháy ngùn ngụt. Từ phía bên kia con rạch, người ta chỉ đứng im lìm quan sát ngọn lửa điên cuồng thiêu đốt một ngôi nhà. Rồi lời thủ thỉ của một cô gái vang lên: "Chồng đang làm gì? Em biết chồng chẳng bao giờ tới đây coi cháy. Em sẽ kể lại, không sót thứ gì".

Thế nhưng, khi bắt tay triển khai thông điệp ấy thành một câu chuyện, hay nói cách khác, nỗ lực chuyển tải những câu chữ thành hình ảnh, bộ phim đã gặp phải không ít rào cản. Cả hai nguyên tác văn học đều được xây dựng bám sát vào mạch cảm xúc của nhân vật - Tro Tàn Rực Rỡhoàn toàn là lời tự sự của người vợ với chồng còn Củi Mục Trôi Vềlà dòng chảy suy nghĩ luân phiên giữa nhà sư, người cựu tù và người đàn bà điên - không dễ để rạch ròi thành những dòng mô tả thời gian, địa điểm, hành động của nhân vật dưới góc nhìn điện ảnh.

Đặc biệt, Nguyễn Ngọc Tư viết rất ít thoại. Để nhân vật trên trang sách của chị nói ra được điều gì đó, cần rất nhiều đoạn văn phía trước giúp sức nhào nặn câu từ, hình thành ý tưởng. Nói cách khác, những câu thoại này đều là một sự chắt lọc, ý tại ngôn ngoại, nói ít hiểu nhiều. Có không ít phân đoạn trên phim, chính lời thoại trong sách được trích dẫn nguyên vẹn từ sách lên màn ảnh đã giúp nêu bật được thần thái của nhân vật.

Hậu và Nhàn trong Tro Tàn Rực Rỡ gợi nhắc câu chuyện về hai người đàn bà đau đáu về tình yêu trong bộ phim Chơi Vơi do chính Bùi Thạc Chuyên đạo diễn

ựcRỡNgọnlửahạnhphcsoisngnỗiđauđọađ

Phim điện ảnh Tro Tàn Rực Rỡ đã cố gắng tái hiện lại hai đặc trưng này, và bước đầu đã tạo ra được một không gian mà trong đó, mỗi người đàn ông đều như đang giấu mình trong một chiếc bong bóng; dù cho người phụ nữ của họ có cố gắng cách nào cũng chẳng thể xuyên qua. Cảm giác lạc lõng, cô độc từ cả hai phía hoàn toàn có thể nhìn thấy, và cảm nhận được.

Bộ phim cũng có những thêm thắt để làm rõ ý đồ trong vài phân cảnh - như chuyện mưu sinh của Tam hay tương tác giữa Hậu và Nhàn. Nhưng chừng ấy vẫn là chưa đủ để lấp đầy những khoảng trống sự kiện trong mạch truyện, hay lý giải cho việc vì lý do gì một lời thoại lại được cất lên. Bên cạnh đó, việc kịch bản xếp mọi sự việc ở mức độ quan trọng tương đương mà không có tình tiết hay phân cảnh mang tính đột phá cũng khiến phim tựa một bố cục mờ nhạt vì không rõ chính phụ.

Điều này dẫn đến việc khi xem, khán giả dễ cảm nhận Tro Tàn Rực Rỡ lan man, rời rạc, khó nắm bắt diễn biến. Sau cùng, để có thể hiểu trọn vẹn bộ phim, lựa chọn sáng suốt của khán giả phải chăng là tìm đọc chính nguyên tác tiểu thuyết đã ươm mầm cho tác phẩm ra đời?

Ảnh: CJ